Ga naar hoofdinhoud

#Innovatie


Emissiearme bouwplaatsen
De standaard voor de toekomst

Lees het hele artikel

innovatie #emissieloos

innovatie 
#emissieloos

Sinds de bouwvrijstelling voor de tijdelijke stikstofuitstoot door een uitspraak van de Raad van State van de baan is, moet er bij ieder bouwproject vooraf berekend worden hoeveel stikstofuitstoot er vrijkomt en wat de gevolgen daarvan zijn voor onder andere de natuur. De impact hiervan op renovatie- en nieuwbouwprojecten is groot én locatieafhankelijk. Projecten die dicht bij een Natura 2000 gebied liggen, zullen uitgevoerd moeten worden op een emissiearme of zelfs emissieloze bouwplaats. Vincent Star, planontwikkelaar bij Heembouw, en Jos Meijer, werkvoorbereider bij Heembouw, vertellen hoe dit uitwerkt op renovatieprojecten van woningcorporaties.

Emissiearm en emissieloos

Op een emissiearme bouwplaats wordt nauwelijks tot geen stikstof en CO2 uitgestoten. Dat betekent in de praktijk dat alle bouwwerkzaamheden en logistieke bewegingen op de bouwplaats elektrisch uitgevoerd worden, van gevel- en kraanwerk tot het isolatiewerk. Als ook de aanvoer van het materieel naar de bouwplaats binnen de aangewezen milieuzone volledig elektrisch plaatsvindt, is er sprake van een emissieloze bouwplaats. Vincent: “Als Heembouw werken we al veel langer aan het terugdringen van de milieubelasting van het bouwproces en de gebouwen. Door de uitspraak van de Raad van State zijn we in een stroomversnelling terechtgekomen. Onze eerder opgedane ervaringen helpen om nu nog grotere stappen te kunnen zetten.” Jos Meijer vult aan: “We werken met vaste leveranciers en kijken altijd met elkaar hoe we het bouwproces kunnen verbeteren en duurzamer kunnen maken. We zijn gewend om elkaar uit te dagen en te denken in mogelijkheden. Het is pionieren en zoeken naar nieuwe oplossingen die ook werkbaar en toepasbaar zijn op de locatie waar we werken.”

Emissiearm en emissieloos

Op een emissiearme bouwplaats wordt nauwelijks tot geen stikstof en CO2 uitgestoten. Dat betekent in de praktijk dat alle bouwwerkzaamheden en logistieke bewegingen op de bouwplaats elektrisch uitgevoerd worden, van gevel- en kraanwerk tot het isolatiewerk. Als ook de aanvoer van het materieel naar de bouwplaats binnen de aangewezen milieuzone volledig elektrisch plaatsvindt, is er sprake van een emissieloze bouwplaats. Vincent: “Als Heembouw werken we al veel langer aan het terugdringen van de milieubelasting van het bouwproces en de gebouwen. Door de uitspraak van de Raad van State zijn we in een stroomversnelling terechtgekomen. Onze eerder opgedane ervaringen helpen om nu nog grotere stappen te kunnen zetten.” Jos Meijer vult aan: “We werken met vaste leveranciers en kijken altijd met elkaar hoe we het bouwproces kunnen verbeteren en duurzamer kunnen maken. We zijn gewend om elkaar uit te dagen en te denken in mogelijkheden. Het is pionieren en zoeken naar nieuwe oplossingen die ook werkbaar en toepasbaar zijn op de locatie waar we werken.”

Elektra aansluitingen

De grootse uitdaging bij het inrichten van een emissiearme bouwplaats is de beschikbaarheid van voldoende elektra-aansluitingen. Bij een renovatieproject moet gewerkt worden met bestaande aansluitingen. Als de aansluitingen in portieken of bij huizen niet sterk genoeg zijn, zal de netbeheerder een verzwaring mogelijk moeten maken. In de praktijk blijkt dat echter niet altijd haalbaar. Vincent: “Een voorbeeld: in IJmuiden werken we voor Woningbedrijf Velsen aan de verduurzaming van 269 woningen. De aansluitingen in de portieken waren niet berekend op de werkzaamheden die we moeten uitvoeren. Er was echter geen ruimte meer op het net voor uitbreiding van de capaciteit. En wat doe je dan?” Uiteindelijk vond Heembouw de oplossing in drie grote batterijen die bij toerbeurt opgeladen of gebruikt worden. De logistiek en de planning op de bouwplaats veranderen daardoor. Jos: “Om aan de slag te kunnen gaan, moet er iedere dag iemand eerder beginnen om de ‘s nachts opgeladen batterij naar de juiste werkplek te brengen. Ook tussentijds wordt er heen en weer gereden met batterijen en aan het eind van de dag is het werk pas weer klaar als de batterijen weer op het oplaadstation staan.”

Beschikbaarheid elektrisch materieel

Jos: ‘Voor een emissiearme bouwplaats moeten niet alleen wij, maar ook onze leveranciers een omslag maken naar elektrisch materieel. En die zijn lang nog niet altijd eenvoudig verkrijgbaar. Onze partner voor de kunststof kozijnen moest bijvoorbeeld overstappen op een elektrische shovel. Zijn leverancier, waar hij altijd shovels huurt, had nog geen elektrisch exemplaar beschikbaar. Het werd een lange zoektocht: uiteindelijk werd net op tijd een gloednieuwe elektrische shovel afgeleverd op de bouwplaats.” De schaarste aan goed elektrisch materieel gecombineerd met de stijgende vraag ernaar maakt dat de aanschaf- en huurkosten hoger zijn dan diesel aangedreven materieel. Hoewel de verwachting is dat hierin in de toekomst een omslagpunt komt, door innovatie en opschaling in productie, moeten woningcorporaties vooralsnog rekening houden met hogere kosten. Ook de benodigde investeringen in de elektra-aansluitingen brengen meerkosten met zich mee.

Beschikbaarheid elektrisch materieel

Jos: ‘Voor een emissiearme bouwplaats moeten niet alleen wij, maar ook onze leveranciers een omslag maken naar elektrisch materieel. En die zijn lang nog niet altijd eenvoudig verkrijgbaar. Onze partner voor de kunststof kozijnen moest bijvoorbeeld overstappen op een elektrische shovel. Zijn leverancier, waar hij altijd shovels huurt, had nog geen elektrisch exemplaar beschikbaar. Het werd een lange zoektocht: uiteindelijk werd net op tijd een gloednieuwe elektrische shovel afgeleverd op de bouwplaats.” De schaarste aan goed elektrisch materieel gecombineerd met de stijgende vraag ernaar maakt dat de aanschaf- en huurkosten hoger zijn dan diesel aangedreven materieel. Hoewel de verwachting is dat hierin in de toekomst een omslagpunt komt, door innovatie en opschaling in productie, moeten woningcorporaties vooralsnog rekening houden met hogere kosten. Ook de benodigde investeringen in de elektra-aansluitingen brengen meerkosten met zich mee.

Advies aan woningcorporaties

Het is lastig om aan te geven om hoeveel kosten dat in zijn algemeenheid gaat. Het is locatieafhankelijk hoeveel stikstofuitstoot toegestaan is, hoe groot de extra investering in extra elektra-aansluitingen is en hoeveel bewerkingen gedaan moeten worden. Vincent: “Mijn advies voor woningcorporaties is om in het investeringsbudget al rekening te houden met de stikstofnorm en met de extra investeringen die nodig zijn om daaraan te kunnen voldoen. Hoe dichter een project bij een Natura 2000 gebied ligt, hoe groter de impact.” Daarnaast geeft Vincent aan dat woningcorporaties er goed aan doen om nu al te werken aan de verzwaring van elektra-aansluitingen in hun woningbezit, ongeacht waar ze gevestigd zijn. Vincent: “Renovatieprojecten in binnenstedelijke omgevingen hoeven – uitgaande van de stikstofnorm – nu nog minder verregaande maatregelen te nemen dan renovatieprojecten dicht bij Natura 200 gebieden. We zijn er echter van overtuigd dat emissiearme bouwplaatsen de standaard voor de toekomst worden. Het is verstandig als woningcorporaties zich daar nu al op voorbereiden. We delen onze kennis en ervaring die we opgedaan hebben bij de eerste emissiearme bouwplaatsen graag met hen.”


“Het is verstandig als woningcorporaties zich nu al voorbereiden op de benodigde verzwaring van elektra-aansluitingen”



“We zijn gewend om elkaar uit te dagen en te denken in mogelijkheden”